شناسایی و پیشگیری از نشت مبرد همیشه در صنعت سرمایش و تهویه مطبوع اهمیت دارد. نشتی‌ها ممکن است به دلایلی مانند خوردگی یا اتصالات نامناسب ایجاد شوند و به شکلی بروز کنند که همواره نیاز به بررسی دارند. شناسایی و تشخیص نشتی مبرد یکی از مهم‌ترین مراحل در حفظ عملکرد بهینه سیستم‌های تهویه مطبوع و یخچالی است. نشتی مبرد نه‌تنها موجب کاهش کارایی سیستم می‌شود، بلکه به محیط زیست نیز آسیب می‌زند. این مقاله به بررسی روش‌های مؤثر در تشخیص نشتی‌های مبرد می‌پردازد و به بررسی چگونگی استفاده از ابزارها و تکنیک‌های مدرن در این زمینه می‌پردازد. با یادگیری نشانه‌ها و علائم نشتی، تکنسین‌ها می‌توانند به‌سرعت نشتی‌ها را شناسایی کرده و از هزینه‌های تعمیرات بعدی جلوگیری کنند. این فرآیند شامل استفاده از تست‌های فشار نیتروژن، آزمایش‌های حبابی و استفاده از دستگاه‌های تشخیص نشتی الکترونیکی است. آگاهی از روش‌های مناسب و انجام دقیق این مراحل به تکنسین‌ها کمک می‌کند تا عمر مفید سیستم‌ها را افزایش دهند و عملکرد بهینه آنها را تضمین کنند.
در اینجا با اصول لحیم‌کاری، لاله‌زنی، تست فشار نیتروژن، تست حباب و تشخیص الکترونیکی نشت آشنا خواهید شد، همچنین به مطالب علمی پیشرفته‌تری نیز دسترسی پیدا می‌کنید.
مبرد چیست و چگونه عمل می کند؟
مبرد در یخچال‌های صنعتی ماده‌ای است که برای انتقال حرارت از یک محیط به محیط دیگر استفاده می‌شود. این سیستم شامل چهار جزء اصلی است: کمپرسور، مبدل حرارتی (کندانسور)، شیر انبساط و تبخیرکننده. در ابتدا، مبرد به شکل گاز وارد کمپرسور می‌شود، جایی که تحت فشار قرار می‌گیرد و دما افزایش می‌یابد. سپس این گاز داغ و پر فشار به کندانسور منتقل می‌شود، جایی که حرارت خود را به محیط اطراف از دست می‌دهد و به مایع تبدیل می‌شود. این مایع سپس از طریق شیر انبساط به فشار پایین‌تری کاهش می‌یابد و به تبخیرکننده می‌رود. در تبخیرکننده، مبرد با جذب حرارت از محیط داخلی یخچال، دوباره به حالت گاز تبدیل می‌شود و این چرخه ادامه پیدا می‌کند. در نتیجه، یخچال‌های صنعتی قادر به حفظ دماهای پایین برای نگهداری محصولات مختلف هستند.
نشتی در سیستم مبرد
توجه کنید کههیچ سیستم کاملاً بدون نشتی وجود ندارد. حتی در سطح میکروسکوپی نیز ممکن است نشتی‌های کوچکی رخ دهد.ممکن است این نشتی‌ها با چشم غیرمسلح دیده نشوند، اما نقص‌های میکروسکوپی در فلز می‌توانند به مرور زمان منجر به از دست رفتن مقداری مبرد شوند. مولکول‌ها بسیار کوچک‌اند و می‌توانند از شکافی به اندازه یک تار مو عبور کنند.
با گذشت زمان، این نشتی‌ها می‌توانند بدتر شوند. عواملی مانند دمای بالا، خوردگی و لرزش باعث تشدید آنها می‌شود.
هدف از شناسایی نشتی، یافتن نشتی‌های مهم است، به‌ویژه در شرایطی که عملکرد سیستم کاهش یافته یا میزان نشت از حد استاندارد فراتر رفته باشد.
روش‌های پیشگیرانه: لحیم‌کاری و جوشکاری برنجی
جوشکاری برنجی کمک می‌کند تا از همان ابتدا سیستم تمیز، خشک و بدون نشتی ساخته شود. این کار نیاز به تمرین و تبحر زیادی دارد، اما روش‌هایی وجود دارند که با رعایت آنها احتمال ایجاد نشتی در اتصالات کاهش می‌یابد.
در حالی که جوشکاری برنجی و لحیم‌کاری شباهت‌هایی دارند، اما تفاوتی نیز میان آنها وجود دارد. لحیم‌کاری به اتصال فلزات در دمای زیر 840 درجه فارنهایت گفته می‌شود، در حالی که جوشکاری برنجی در دماهای بالاتر از این حد انجام می‌شود. برای فلزاتی با نقطه ذوب پایین، مانند آلومینیوم، بهتر است از لحیم‌کاری استفاده کرد. فلزی مانند مس، که نقطه ذوب نسبتاً بالایی دارد، معمولاً با جوشکاری برنجی به‌هم متصل می‌شود.
- آماده‌سازی مس برای جوشکاری برنجی: پیش از شروع جوشکاری، ابتدا باید اطمینان حاصل کنید که مس به‌درستی آماده شده است. این کار شامل تمیز کردن، حذف زوائد و بررسی اتصال کامل و سفت است. برای جلوگیری از ورود زوائد و تراشه‌ها به داخل لوله مسی، بهتر است ابتدا مس را سمباده بزنید و سپس آن را ببرید. اگر بعد از برش مس، آن را سمباده بزنید، ممکن است ذرات کوچک به داخل لوله وارد شوند و در نتیجه مشکلاتی ایجاد کنند.برای برش مس، باید برشی صاف و یکنواخت با استفاده از یک ابزار برش لوله مناسب انجام دهید. برش‌های ناهموار می‌توانند اتصال را ضعیف کنند؛ بنابراین، برش باید صاف باشد و با چرخاندن آرام ابزار برش انجام شود. همچنین باید زوائد مسی را بردارید یا لوله را ریم کنید. هنگام این کار، لوله مسی را طوری قرار دهید که زوائد به بیرون از لوله بریزند و وارد آن نشوند.
- آماده‌سازی اتصال و انتخاب آلیاژ مناسب، فلکس و میله جوشکاری: پس از آماده‌سازی لوله مسی، آن را در محل اتصال قرار دهید و بررسی کنید. اگر فاصله زیادی بین دو قطعه وجود داشته باشد، ممکن است نیاز به استفاده از بوش‌ها یا کاهنده‌ها برای هماهنگی قطعات داشته باشید.
- انتخاب آلیاژ، فلکس و میله جوشکاری مناسب: انتخاب آلیاژ بر اساس فلزات پایه انجام می‌شود. مثلاً برای جوشکاری مس به آلومینیوم به آلیاژی متفاوت از مس نیاز است. با این حال، هر آلیاژی که استفاده می‌کنید باید دارای جریان‌پذیری مناسب، انعطاف‌پذیری بالا و نقطه ذوب پایین‌تر از فلز پایه باشد. انعطاف‌پذیری آلیاژ باعث می‌شود که در برابر فشارها مقاوم‌تر عمل کند. آلیاژهای با درصد نقره بالا، انعطاف‌پذیری بیشتری دارند؛ به همین دلیل، آلیاژهای دارای 15 درصد نقره اغلب ترجیح داده می‌شوند. میله‌های جوشکاری از آلیاژها ساخته شده و ممکن است دارای فلکس باشند یا نباشند. فلکس می‌تواند درون میله‌ها باشد، بر روی آنها پوشیده شود یا به صورت جداگانه در محل اتصال استفاده شود. وظیفه فلکس جلوگیری از تشکیل اکسیدها روی فلز پایه در هنگام حرارت‌دهی است. اگر از فلکس خارجی استفاده می‌کنید، آن را فقط به بخش نری لوله بمالید. بعضی از فلکس‌ها خاصیت خورنده دارند؛ بنابراین بعد از اتمام کار، آن را با یک دستمال مرطوب پاک کنید. در جوشکاری مس به مس، بهتر است از میله‌های دارای فسفر استفاده کنید. فسفر در این کاربرد به عنوان عامل فلکس عمل می‌کند، بنابراین نیازی به استفاده از فلکس اضافی نیست.
- جوشکاری فلزات دیگر به‌جز مس: در جوشکاری فولاد یا برنج، نباید از آلیاژ حاوی فسفر استفاده کنید. در این حالت، فلکس باید به صورت خارجی بر روی فلز پایه یا در میله جوشکاری باشد. برای جوشکاری فولاد، از میله جوشکاری با فلکس و درصد بالای نقره (45 تا 56 درصد) استفاده کنید. در صورتی که میله فلکس‌دار ندارید، می‌توانید از فلکس خارجی نیز بهره ببرید. برنج نیز با میله‌های فلکس‌دار حاوی نقره بالا عملکرد خوبی دارد، هرچند می‌توان از فلکس شیمیایی خارجی هم استفاده کرد.
- جریان‌دهی نیتروژن در جوشکاری برنجی: در جوشکاری برنجی، فلز پایه، به سرعت حرارت داده می‌شود که این امر می‌تواند موجب تشکیل اکسیدها (یا لایه سیاه رنگ) شود. این اکسیدها با اکسیژن در دمای بالا واکنش داده و به مرور زمان، پیوندها را تضعیف کرده و احتمال نشتی را بالا می‌برند. برای جلوگیری از این مشکل، با جریان‌دهی نیتروژن در طول جوشکاری، اکسیژن داخل لوله‌ها را جابه‌جا می‌کنیم. پیش از جریان‌دهی نیتروژن، باید خطوط لوله را تخلیه کنیم تا هر نوع ذرات خارجی از آنها خارج شود. برای این کار، از رگولاتور جریان استفاده می‌شود که معمولاً با سرعت ۲۰ تا ۱۰۰ فوت مکعب استاندارد در ساعت (SCFH) تنظیم می‌شود. در حین جریان‌دهی، مقدار کمتری نیتروژن نیاز است و معمولاً نرخ جریان ۲ تا ۵ SCFH یا فقط مقدار کمی نیتروژن کفایت می‌کند.
- استفاده صحیح از مشعل: اگرچه میله‌ها و فلکس‌ها در جوشکاری برنجی اهمیت زیادی دارند، موفقیت در این فرآیند به میزان حرارت‌دهی مناسب فلز پایه بستگی دارد. اگر فلز پایه به درستی گرم نشود، ممکن است آلیاژ به خوبی وارد اتصال نشده و اتصال صحیح ایجاد نشود. برای این کار، باید از تنظیمات مشعل، نوع شعله و اصول جوشکاری مناسب اطمینان حاصل کنیم.
- آماده‌سازی مشعل: در وهله اول، باید به تنظیمات مشعل توجه کنیم. بیشتر ما از مشعل اکسی‌استیلن استفاده می‌کنیم. در مشعل اکسی‌استیلن، باید نسبت مناسبی از اکسیژن و استیلن داشته باشیم که معمولاً پنج به پنج یا ده به ده تنظیم می‌شود. در اکثر موارد، ابتدا استیلن را روشن می‌کنیم و پس از ایجاد شعله، اکسیژن را اضافه می‌کنیم. برای روشن کردن مشعل، از فندک‌های مناسب استفاده کنید و از کبریت، فندک سیگاری یا فندک‌های گاز بوتان استفاده نکنید زیرا ممکن است خطرآفرین باشند.
- نوع و ظاهر شعله: در جوشکاری برنجی، باید شعله‌ای خنثی داشته باشیم. این بدان معنی است که اکسیژن و استیلن باید متعادل باشند. شعله خنثی دارای یک مخروط سفید در وسط شعله آبی است و ممکن است یک حاشیه خیلی کم‌رنگ سایان داشته باشد. در هر صورت، باید از شعله اکسیدکننده خودداری کنید. این شعله دارای یک مخروط سفید کوتاه در مرکز است و حاشیه ثانویه‌ای ندارد و مقدار اکسیژن زیادی دارد که می‌تواند با مس واکنش داده و منجر به ایجاد لایه سیاه‌رنگی به نام اکسید مس شود. این لایه در صورت ایجاد داخل لوله، ممکن است به محدودیت‌های عملکردی منجر شود. برای پیشگیری از ایجاد این لایه، می‌توانید در حین جوشکاری نیتروژن جریان‌دهی کنید.
- گرم کردن صحیح اتصال: در هنگام حرارت دادن اتصال، از حرکت بیش از حد مشعل خودداری کنید. برخی از تکنسین‌های کم‌تجربه از ترس آسیب‌زدن به فلز پایه، مشعل را بیش از حد جابجا می‌کنند و باعث می‌شوند فلز پایه به اندازه کافی گرم نشود و آلیاژ به درستی وارد اتصال نگردد. (دمای مس باید به ۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ درجه فارنهایت برسد و به رنگ قرمز گیلاسی تیره یا متوسط درآید تا میله جوشکاری برنجی به خوبی به کار گرفته شود.) برای محافظت از دریچه‌ها، لامپ‌ها و عایق‌های اطراف لوله در برابر آسیب ناشی از حرارت، می‌توان از دستمال مرطوب یا خمیر محافظ حرارت استفاده کرد.
- اتمام کار جوشکاری: وقتی آلیاژ وارد اتصال شد، معمولاً یک مهر و موم مناسب در اطراف آن ایجاد می‌کند. لازم نیست ظاهر آن کاملاً بی‌نقص باشد، اما بسیاری ترجیح می‌دهند این حالت را ایجاد کنند، چرا که علاوه بر کارایی، جلوه‌ی ظاهری خوبی دارد. پس از اتمام کار جوشکاری، حداقل ۲۰ ثانیه صبر کنید تا اتصال به طور طبیعی خنک شود و سپس با دستمال مرطوب آن را خنک کنید. اگر خیلی زود دستمال سرد و مرطوب را روی آن قرار دهید، ممکن است فشارهای مضری بر فلز وارد شود. پس از خنک کردن اتصال، می‌توانید با استفاده از محلول حباب‌ساز و آینه به دنبال نواقص یا نشتی‌های احتمالی بگردید. همچنین ممکن است برخی لکه‌های سیاه یا فلکس خشک‌شده در اطراف اتصال مشاهده کنید که می‌توانید با دستمال تمیز آنها را پاک کنید.
پس از تمیز و خنک کردن کامل لوله، می‌توانید برای تست فشار آماده شوید.
اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از نشت: فلرینگ صحیح
برای جلوگیری از نشت به فلرینگ اصولی نیازمندیم که در اینجا به تفکیک ان را توضیح می‌دهیم.
- آماده‌سازی مس برای فلرینگ: مانند جوشکاری برنجی، در فلرینگ نیز باید اطمینان حاصل کنید که مس تمیز، به‌طور کاملاً صاف بریده و برای فلرینگ آماده است. ابتدا باید مطمئن شوید که برش مس صاف و یکدست است. اگر نیاز به بریدن مس داشتید، ابتدا آن را تمیز کنید. به فِلِرهای کارخانه‌ای اطمینان ندارم و پیشنهاد می‌کنم شما هم به آنها اعتماد نکنید؛ معمولاً مس را از نقطه‌ای جلوتر از فِلِر تمیز و سپس برای شروع کار، آن را برش می‌دهم. سپس می‌توانید مس را بُراده سازی کنید. مجدداً مطمئن شوید که انتهای لوله به سمت پایین قرار دارد تا بُراده و خرده‌های مس به خارج از لوله بیفتد، نه داخل آن. درست است که بُراده سازی مس مهم است، اما نباید در این کار زیاده‌روی کنید. اگر بیش از حد این کار را انجام دهید، ممکن است باعث نازک شدن مس و تولید فلر بی‌کیفیتی شوید که احتمال ترک خوردن دارد.
- ابزارهای فلرینگ: برای فلرینگ مس، نیاز به یک ابزار فلرینگ دارید که می‌تواند شامل بلاک فلرینگ قدیمی، ابزار دستی، مته‌های SPIN یا ابزار فلرینگ خودکار شارژی باشد. قبل از انجام فلرینگ با هر نوع ابزاری، حتماً مهره فلر را روی لوله قرار دهید؛ در غیر این صورت، پس از ایجاد فلر، احتمالاً نصب مهره برایتان دشوار خواهد بود.
- بلاک‌های فلرینگ: بلاک‌های فلرینگ ابزاری قدیمی و مطمئن هستند که می‌توانند به خوبی کار فلرینگ را انجام دهند، اما اگر به عمق مناسب توجه نکنید، احتمال اشتباه در استفاده از آنها بالا می‌رود. معمولاً برای تنظیم عمق مناسب، باید لوله مسی را به اندازه‌ی پهنای یک سکه از بلاک بالا بیاورید تا عمق مطلوب حاصل شود.
- ابزارهای فلرینگ دستی: یکی دیگر از گزینه‌های قابل اعتماد برای تکنسین‌ها، ابزارهای فلرینگ دستی هستند. این ابزارها کاربرپسندتر از بلاک‌های فلرینگ‌اند و بسیاری از آنها دارای تنظیم‌کننده عمق هستند. با این وجود، اگر بیش از حد پیچ را سفت کنید، ممکن است فلر را بیش از حد تنگ کنید. البته برخی از ابزارهای فلر، دارای مکانیزم چرخشی خاصی هستند که از سفت‌شدن بیش از حد فلر جلوگیری می‌کند؛ در این مدل‌ها، یک مخروط مدور فلر را به انتهای لوله می‌چسباند. برای ایجاد فلر با ابزارهای دستی یا بلاک، می‌توانید یک قطره روغن مبرد یا روان‌کننده روی سطح لوله بمالید تا سطح کاملاً صاف شود.
- ابزارهای فلرینگ SPIN: ابزار فلرینگ SPIN یک محصول نوآورانه است که به مته متصل می‌شود. برای استفاده از آن، شما مته را درون مس قرار می‌دهید و مته را روشن می‌کنید. اصطکاکی که با دیواره مس ایجاد می‌شود، گرما تولید می‌کند که باعث نرم شدن مس (آنیل شدن) می‌شود و آن را انعطاف‌پذیرتر می‌کند. با نرم شدن مس، عمل چرخش می‌تواند یک فلر ایجاد کند، هرچند زاویه آن ممکن است کامل نباشد. هنگام استفاده از ابزار فلرینگ SPIN، حتماً دستکش بپوشید. فرایند آنیل شدن باعث می‌شود مس داغ شود و باید دستان خود را محافظت کنید.
- ابزارهای فلرینگ بی‌سیم: برخی ممکن است این روش آخر را «تقلب» بنامند، اما ابزارهای فلرینگ باتری‌دار وجود دارند که به شما اجازه می‌دهند مس را وارد کنید، دکمه‌ای را فشار دهید و سپس چند ثانیه منتظر بمانید تا فلر کاملی ایجاد شود. این ابزارها معمولاً دارای تنظیم‌کننده عمق و کنترل گشتاور هستند، بنابراین فقط کافی است دکمه را فشار دهید و شاهد ایجاد فلر باشید.
- مونتاژ اتصال فلر شده: پس از ایجاد فلر، بررسی کنید که مهره فلر چگونه بر روی آن قرار می‌گیرد. باید بتوانید داخل فلر را ببینید و مهره نباید دنده‌های خود را بر لبه فلر بزند. قبل از مونتاژ اتصال، فلر را به سطح هم‌جوشی فشار دهید و ببینید چگونه جا می‌گیرد. اگر به آرامی فلر را در حین تماس با سطح بچرخانید، نباید احساس برآمدگی یا ناهمواری‌های عمده‌ای کنید. وقتی مطمئن شدید که اتصال محکمی خواهید داشت، می‌توانید یک قطره چسب دنده غیرسخت‌شونده به دنده‌ها و سطحِ هم‌جوشی بزنید تا اتصال محکمی حاصل شود. مراقب باشید که دنده‌ها را بیش از حد روان‌سازی نکنید، زیرا ممکن است هنگام سفت کردن مهره با آچار گشتاور، خود را در خطر سفت‌کردن بیش از حد بیاندازید. قرار دادن یک قطره روغن بین مهره و مخروط فلر نیز به کاهش احتمال چرخش لوله هنگام سفت کردن کمک می‌کند. وقتی آماده‌اید که همه چیز را مونتاژ کنید، فلر را به سطح هم‌جوشی نگه‌دارید و مهره فلر را با دستان خود بر روی دنده‌ها سفت کنید. تا زمانی که مهره به‌طور دستی محکم شود، ادامه دهید. حالا وقت آن است که آچار گشتاور را بیرون بیاورید. باید به دفترچه راهنمای دستگاه مراجعه کنید تا مشخصات گشتاور موردنظر را براساس قطر لوله بیابید. آچار خود را برای رسیدن به گشتاور توصیه‌شده (معمولاً بر حسب فوت-پوند) تنظیم کنید قبل از اینکه حتی به مهره فلر دست بزنید. هنگام استفاده از آچار گشتاور، فقط باید به دسته نیروی وارد کنید؛ اعمال نیروی اضافی در نقاط دیگر منجر به خوانش نادرست (و گشتاور نادرست روی مهره فلر) می‌شود. آن را طبق تنظیمات آچار گشتاور و مشخصات تولیدکننده سفت کنید.
با آماده‌سازی کامل مجموعه فلر، می‌توانید به مرحله آزمایش و شناسایی نشت بروید.
آزمایش نشتی با تست فشار نیتروژن
آزمایش فشار ایستا با نیتروژن به ما امکان می‌دهد تا بررسی کنیم که آیا سیستم نشتی در نرخ غیرقابل قبول دارد یا خیر. این آزمایش می‌تواند قبل از شروع به کار یک واحد یا برای شناسایی نشتی در سیستم‌های موجود انجام شود. در هنگام اجرای آزمایش‌های طولانی‌مدت، به‌ویژه در شرایط دمایی متغیر، ممکن است نیاز به استفاده از یک محاسبه‌گر فشار نیتروژن داشته باشید.
- انجام بازرسی بصری برای یافتن نشانه‌های واضح نشتی: در ابتدا، باید یک بازرسی بصری دقیق انجام دهید. اگر مس جدیدی نصب کرده‌اید، باید هر اتصال را با یک آینه بررسی کرده باشید. اما اگر برای اولین بار با یک سیستم کار می‌کنید، به دنبال نشانه‌های نشتی مانند لکه‌های روغن باشید. همچنین می‌توانید برای بررسی نشتی، هسته‌های شریدر (و ابزارهای حذف هسته) را با روش حبابی آزمایش کنید. بهتر است درپوش را بر روی پورت شریدر بدون سیل بگذارید تا بتوانید نشتی‌ها را بررسی کنید بدون اینکه محلول حبابی را مستقیماً به داخل پورت‌های شریدر بزنید. اگر هسته‌ها نشتی دارند، باید آنها را تعویض کنید تا به‌عنوان منبع احتمالی نشتی حذف شوند. اطمینان حاصل کنید که درپوش‌ها و شلنگ‌های شما دارای سیل‌های مناسب هستند، زیرا این‌ها ممکن است نقاط نشتی باشند.
- آماده‌سازی سیستم برای آزمایش فشار ایستا: پس از بررسی اتصالات، پورت‌ها و سایر نواحی مستعد نشتی، زمان آن رسیده است که شلنگ‌ها را به پورت‌ها متصل کنید. همانطور که گفته شد، مطمئن شوید که این شلنگ‌ها دارای سیل‌های مناسب هستند؛ شما می‌توانید شلنگ‌های خود را نیز با روش حبابی آزمایش کنید تا از عدم نشتی آنها مطمئن شوید. پس از اتصال شلنگ‌ها، سیستم را با فرستادن نیتروژن از طریق خطوط خالی کنید. توجه داشته باشید که خالی کردن با جریان دادن متفاوت است؛ زیرا معمولاً در این مرحله با نرخ بین 20 تا 100 SCFH در فشار بالا انجام می‌شود، در حالی که ما معمولاً نیتروژن را در نرخ 2-5 SCFH در فشار پایین جریان می‌دهیم.
- فشار دادن سیستم با نیتروژن: نرخ‌های معمول فشاردهی می‌تواند بین 250 تا 600 PSI باشد. از آنجا که این یک محدوده وسیع است، باید به دفترچه راهنما مراجعه کنید و ببینید که تولیدکننده چه چیزی را دقیقاً توصیه می‌کند. اگر در تردید هستید، جانب احتیاط را رعایت کنید تا از فشار بیش از حد و آسیب دیدن جلوگیری کنید. هنگامی که به نرخ فشار مورد نظر رسیدید، می‌توانید نیتروژن را از سیستم جدا کنید. پس از جدا کردن نیتروژن از سیستم، بگذارید حداقل 30 دقیقه بایستد (هرچه بیشتر، بهتر است؛ برخی سیستم‌های بزرگ تجاری واقعاً باید حداقل 24 ساعت بایستند). در حالی که سیستم، در حال ایست است، فشار را در پروب‌ها زیر نظر داشته باشید. در این مرحله، می‌توانید مقداری واکنش‌دهنده نشتی به شیرها، اتصالات فلر، انحناها و سایر نواحی نشتی رایج اضافه کنید تا ببینید آیا حبابی تشکیل می‌شود یا خیر. آزمایش فشار زمانی موفق است که فشار نیتروژن ثابت بماند و هیچ حبابی بر روی واکنش‌دهنده نشتی وجود نداشته باشد. پس از دریافت نتیجه آزمون، می‌توانید نیتروژن را آزاد کرده و به کار خود ادامه دهید یا منبع نشتی را برطرف کنید. اگر تجهیزات در آزمایش فشار ایستا رد شوند، باید نشتی را شناسایی کنید تا بدانید دقیقاً چه چیزی را باید تعمیر کنید.
تشخیص نشتی مبرد: آزمایش حبابی
شما می‌توانید از آزمایش حبابی با استفاده از واکنش‌دهنده نشتی برای تأیید مکان و میزان نشتی استفاده کنید. این واکنش‌دهنده‌های شیمیایی با ایجاد حباب بر روی سطح لوله‌ها، نشتی را نشان می‌دهند؛ زیرا نیتروژنی که در تلاش برای فرار از سیستم است، ابتدا در واکنش‌دهنده نشتی گیر می‌کند و به صورت حباب ظاهر می‌شود.
چنان‌که در تصویر مشاهده می‌شود، نشتی‌های کوچک به صورت «کرمک‌ها»ی ریز حباب‌های میکرو نشان داده می‌شوند. نشتی‌های بزرگتر، مانند نشتی در زیر مرکز لوله، حباب‌های بزرگتر و قابل مشاهده‌تری دارند. وقتی که واکنش‌دهنده نشتی را به اتصالات و اتصالات فلر اعمال می‌کنید، حتماً باید آن را به تمامی سطوح بزنید و با استفاده از آینه تمام سطوح را برای مشاهده حباب‌ها بازرسی کنید.
پس از تأیید نشتی‌ها با استفاده از واکنش‌دهنده نشتی، می‌توانید به سادگی آن را از تمام سطوح پاک کنید.
شخیص نشتی مبرد: استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی
دستگاه‌های الکترونیکی نشتی، ابزارهای قابل حملی هستند که می‌توانید برای «بوییدن»نشتی‌ها در لوله‌های مبرد یا کویل‌ها استفاده کنید. برخی از این دستگاه‌ها حتی می‌توانند صدای بخار را که از نشتی عبور می‌کند، اصطلاحا «بشنوند»
شما معمولاً دستگاه‌های الکترونیکی نشتی را در سه نوع اصلی می‌بینید: دیود حرارتی، مادون قرمز و فراصوت. دیود حرارتی و دستگاه‌های نشتی مادون قرمز برای شناسایی مقدار کمی از مبرد طراحی شده‌اند؛ این دستگاه‌ها نمی‌توانند نیتروژن موجود در لوله‌ها را تشخیص دهند، زیرا نیتروژن بیش از ۷۰ درصد از هوای جو را تشکیل می‌دهد! اگر قبلاً شارژ را بازیابی کرده‌اید یا هنوز شارژ را در یک سیستم جدید آزاد نکرده‌اید، می‌توانید مقدار کمی مبرد به لوله‌ها اضافه کنید.
- دستگاه‌های نشتی دیود حرارتی: دستگاه‌های نشتی دیود حرارتی استاندارد حساسی را برای تشخیص نشتی‌ها تعیین می‌کنند و به خوبی می‌توانند نشتی‌ها را شناسایی کنند. سنسورهای آنها بسیار حساس هستند و می‌توانند حتی نشتی‌های کوچک مبرد را شناسایی کنند. متأسفانه، سنسورها در معرض آلودگی قرار دارند و ممکن است نیاز به تعویض نسبتاً مکرر داشته باشند که می‌تواند هزینه‌بر باشد. همچنین، دستگاه‌های دیود حرارتی برای استفاده به مقداری زمان گرم شدن نیاز دارند و ممکن است از دیگر مواد، از جمله حباب‌های صابون، مثبت کاذب بگیرند.
- دستگاه‌های نشتی مادون قرمز: دستگاه‌های نشتی مادون قرمز به طور مداوم محیط خود را با یکدیگر مقایسه می‌کنند تا ناهنجاری‌ها، مانند شرایط ایجاد شده توسط نشتی مبرد، را شناسایی کنند. از آنجا که این دستگاه‌ها همیشه در حال کالیبراسیون مجدد هستند، شما باید آنها را به طور مداوم حرکت دهید تا نشتی را پیدا کنید. اگر یک دستگاه نشتی مادون قرمز را کاملاً بی‌حرکت روی نشتی نگه دارید، احتمالاً نشتی را شناسایی نخواهد کرد. بنابراین، پیدا کردن نشتی و برآورد اندازه آن کمی دشوارتر از دستگاه‌های دیود حرارتی است. با این حال، سنسورهای دستگاه‌های مادون قرمز معمولاً برای کار مناسب هستند، طول عمر زیادی دارند و کمتر مستعد مثبت‌های کاذب نسبت به دستگاه‌های دیود حرارتی هستند.
- دستگاه‌های نشتی فراصوت: دستگاه‌های نشتی فراصوت با یک مجموعه هدفون همراه هستند که به شما امکان می‌دهند نشتی‌ها را بشنوید. به عبارت دیگر، این دستگاه‌ها به جای شیمی، به صداها وابسته هستند. شما می‌توانید از این دستگاه‌ها برای پیدا کردن نشتی‌ها در سیستم‌های مسطح استفاده کنید، به شرطی که نیتروژن در حال جریان باشد، زیرا صدای فرار نیتروژن از سیستم از طریق نشتی را می‌گیرد. دستگاه‌های نشتی فراصوت ابزارهای باارزشی هستند، اما بهترین عملکرد را در سیستم‌هایی دارند که روغن درون لوله‌ها وجود دارد؛ وقتی روغن درون لوله‌ها باشد و آب در بیرون وجود داشته باشد، بخار نشتی بر روی مایع عبور کرده و صدای زوزه‌ای تولید می‌کند.
- نکاتی برای افزایش دقت دراستفاده از دستگاه‌های نشتی الکترونیکی: برخی ممکن است استدلال کنند که دستگاه‌های نشتی الکترونیکی بسیار حساس هستند و استفاده از آنها برای پیدا کردن نشتی‌ها زمان‌بر است. با اینکه تشخیص نشتی الکترونیکی می‌تواند دشوار باشد، اگر به درستی انجام شود، می‌تواند به ویژه در مورد کویل‌ها بسیار مفید باشد؛ شما می‌توانید بدون برش تیغه‌ها و اسپری کردن حباب‌ها بر روی کویل، نشتی را دقیقاً پیدا کنید.
شناخت محدودیت‌های دستگاه نشتی
برخی از دستگاه‌ها ممکن است در نزدیکی حباب‌های صابون، برخی پاک‌کننده‌ها یا زمانی که نوک آنها توسط چیزی مسدود شده باشد، صدا کنند. حتماً نوع دستگاه نشتی خود را بشناسید، زیرا هر نوع محدودیت‌های خاص خود را دارد که می‌تواند موجب مثبت‌های کاذب شود. همچنین، به یاد داشته باشید که آیا نیاز است دستگاه را در تمام زمان‌ها حرکت دهید یا می‌توانید آن را بر روی نشتی نگه دارید.
- مراقبت و نگهداری از دستگاه نشتی: دستگاه خود را در هر زمان از رطوبت دور نگه دارید، زیرا آب می‌تواند به دستگاه نشتی آسیب برساند. همچنین می‌خواهید سنسور را در دستگاه‌های نشتی دیود حرارتی پس از حدود ۱۰۰ ساعت استفاده تعویض کنید. برای اطمینان از عملکرد دستگاه نشتی، بهتر است یک ویال آزمایشی از مبرد در دست داشته باشید.
استفاده از حواس و روش‌های دیگر برای شناسایی نشتی‌ها
خیلی مفید است که پیش از هر چیزی به دنبال نشانه‌های احتمالی نشتی باشید، از جمله خوردگی فرمیک و لکه‌های روغن. هنگام جست‌وجو، به آرامی حرکت کنید؛ از یک بخش سیستم به بخش دیگر نپرید یا خیلی سریع از خطوط عبور نکنید، زیرا ممکن است چیزی را از دست بدهید. همچنین ممکن است بخواهید از بالا به پایین حرکت کنید، زیرا مبرد سنگین‌تر از هوا است و احتمالاً به سمت پایین می‌رود، که ممکن است باعث شود نشتی را در جایی پایین‌تر از نشتی واقعی پیدا کنید اگر از پایین به بالا بروید. هنگامی که یک نشتی را پیدا کردید، ایده خوبی است که چندین بار آن را بررسی کنید تا مطمئن شوید که نشتی وجود دارد.
حتی پس از شناسایی یک نشتی با دستگاه الکترونیکی، ایده خوبی است که آن را با حباب‌های صابون تأیید کنید. حباب‌ها همچنین می‌توانند به شما ایده بهتری از اندازه نشتی بدهند.
آخرین راه‌حل برای تشخیص نشتی مبرد: آزمایش ایزوله‌سازی خط
آزمایش ایزوله‌سازی خط آخرین راه‌حل برای تشخیص نشتی مبرد است. در این روش، سیستم به قسمت‌های کوچک‌تری تقسیم می‌شود تا نشتی‌ها شناسایی شوند. این کار به شناسایی دقیق‌تر محل نشتی و رفع آن کمک می‌کند.
- آزمایش ایزوله‌سازی خط: در برخی موارد ممکن است نتوانید نشتی را در کویل‌ها یا اتصالات، شیرآلات یا اتصالات یک سیستم اسپلیت پیدا کنید. در این صورت، احتمالاً نشتی در داخل مجموعه خطوط وجود دارد و ممکن است نیاز به انجام آزمایش ایزوله‌سازی خط برای تأیید آن داشته باشید. با این حال، حتماً باید مطمئن شوید که نشتی را در کویل‌ها یا اتصالات از دست نداده‌اید. به نظر می‌رسد نشتی‌های مجموعه خطوط اخیراً در واحدهای بدون کانال بیشتر شده است، احتمالاً به دلیل خواص شیمیایی عایق‌های پلی‌اتیلن سفید یا مس با کیفیت پایین. در برخی موارد، ممکن است بتوانید عایق را پاره کنید و با استفاده از دستگاه خود نشتی را شناسایی کنید. در غیر این صورت، باید آزمایش ایزوله‌سازی خط را انجام دهید.
- انجام آزمایش ایزوله‌سازی خط: برای شروع، باید سیستم را تخلیه کنید تا تا حد امکان مبرد را به کندانسور منتقل کنید. بازیابی مبرد و شارژ مجدد سیستم ایده خوبی نیست، زیرا مبرد ممکن است با مبرد بازیابی شده و لجن موجود در مخزن بازیابی آلوده شود. بنابراین، بهتر است سیستم را تخلیه کنید، شیرهای خدمات را ببندید و فقط مبرد باقیمانده را بازیابی کنید. سپس خطوط را با برش آنها نزدیک به کویل تبخیری ایزوله کنید و آنها را ببندید. اگر ممکن است، هر دو طرف را ببندید و یک پورت خدمات را در یک سمت نصب کنید. سپس، خطوط فردی و کویل تبخیری را تحت فشار قرار دهید. به طور کلی، توصیه می‌شود پروتکل فشار پایین سازنده برای کویل تبخیری را دنبال کنید. برای بهترین نتایج، از پروب‌های فشار با کیفیت بالا برای نظارت بر افت فشار در طول زمان استفاده کنید. حداقل یک ساعت برای نتایج آزمایش فشار صبر کنید. در این مدت، دوباره یک شناسایی نشتی دقیق در کویل کندانسور انجام دهید. اگر زمان دارید، به کارهای مهم دیگر در محل کار، مانند تمیز کردن درین، رسیدگی کنید. پس از پیدا کردن منبع نشتی، باید آن را اصلاح کنید. اگر نشتی در یکی از کویل‌ها باشد، احتمالاً باید کویل را تعویض کنید. اگر نشتی واقعاً در مجموعه خطوط باشد، ممکن است نیاز به نصب و تعویض مجموعه خط جدید داشته باشید.
سخن پایانی
شناسایی و تشخیص نشتی مبرد اهمیت بالایی در نگهداری سیستم‌های تهویه مطبوع و یخچال‌ها دارد. نشتی‌های مبرد نه‌تنها باعث کاهش کارایی و افزایش هزینه‌های انرژی می‌شوند، بلکه می‌توانند خطرات جدی برای سلامت انسان و محیط زیست ایجاد کنند. مبردها مواد شیمیایی مضر هستند که در صورت نشت، می‌توانند به آلودگی هوا و آسیب به لایه اوزون منجر شوند. از این رو، بی‌توجهی به نشانه‌های نشتی می‌تواند عواقب وخیمی به دنبال داشته باشد.
با توجه به خطرات احتمالی، آگاهی از روش‌های مؤثر برای شناسایی و تشخیص نشتی مبرد بسیار ضروری است. در این مقاله، به بررسی تکنیک‌ها و ابزارهای مدرن برای کشف نشتی‌ها پرداختیم و روش‌های مختلفی از جمله تست فشار نیتروژن و آزمایش‌های حبابی را معرفی کردیم. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا با دقت بیشتری سیستم‌های خود را مدیریت کنید و از بروز مشکلات جدی جلوگیری نمایید.
امیدواریم با مطالعه این مقاله، اطلاعات لازم برای محافظت از خود و محیط‌تان را به‌دست آورده باشید. با اقدام به‌موقع و استفاده از تکنیک‌های ارائه‌شده، می‌توانید به بهینه‌سازی عملکرد سیستم‌های خود و کاهش خطرات ناشی از نشتی مبرد کمک کنید.
